Karbondioksit gazı yeraltından doğal olarak veya atık baca gazlarından elde edilir. Karbondioksit gazı -56,6°C ‘de ve 4,16 bar basınçta aynı anda katı, sıvı ve gaz halinde bulunur. Gaz iki ayrı şekilde doldurulabilir , bunlar gaz ve sıvı fazlarda dikişsiz çelik tüplere doldurulabilir.Bu gaz basınç altında sıvılaştığı , sıcaklık altında gazlaştığı için TSE ‘ nin belirlediği ( 0,75 kg/ lt ; TS11169 ‘da) dolum oranına göre dolumu yapılmaktadır. Karbondioksit sıvı halde yatay yada dikey dışı yalıtım malzemeleri ile yalıtılmış, tek cidarlı içten soğutma sistemli tanklarda depolanabilir. TSE standartlarına göre sıvı / gaz karbondioksittin 1.sınıfının safiyeti minimum % 99,9 2. Sınıfının safiyeti minimum % 99,7 olmalıdır. (TSE- TS 2603) Tüpün dış rengi RAL 7000 dir ve tüpün periyodik bakımı test basıncı 345 ve 450 barlık tüpler için 10 yıl , 250 barlık tüpler için 10 yıldır. ( TS 11169)
FİZİKSEL ÖZELLİKLER
Molekül Ağırlığı : 44,01 g/ mol
Yoğunluğu (sıvı,-56,6°C’de) : 1,1778 kg/ dm³
Yoğunluğu (gaz, 0°, 1 atm) : 1,97 kg/ m³
Kritik sıcaklığı (1 atm) : 31,1°C
Süblimleşme sıcaklığı : -78,50°C (katı fazdan gaz fazına )
Özgül Ağırlığı ( hava :1) : 1,528
Renksiz, kokusuz, zehirsiz havaya oranla daha ağır bir gazdır.
Karbondioksit gazı boğucu buhara sahiptir. Havadan 1,53 kat ağırdır,mesleki maruz kalma sınırı (TLV) 5000 Vpm dir,Karbondioksit atmosfer basıncında sıvı halde bulunmaz , 56 bar da kapalı bir kapta sıvı halde bulunabilir. Gazın katı fazı olan kuru buz deri üzerinde soğuk yanıkları oluşturabilir. Birkaç saat karbondioksite maruz kalınınca , baş ağrısı ve halsizlik hissi ortaya çıkabilir , daha yüksek konsantrasyonlarda karbondioksit boğulmaya yol açabilir ve solunum merkezini felç edebilir. % 10 veya daha fazla orandaki ortamlarda solunum , ani şuur kayıplarına ve ani ölümlere yol açabilir. Boğulma belirtileri hızlı ve zor soluk alma , hızlı yorgunluk, mide bulantısı, kusma ve bilinç kaybının sonrasında muhtemelen ölümdür.
DİKKAT ! BOĞUCU GAZ
Karbondioksit nem ortamında biraz koroziftir. Çevre sıcaklığında kuru gaz için normal malzemeler uygundur , – 30 °C ‘ nin altında yalnızca düşük sıcaklık karbon çeliği , östenitik paslanmaz çelik , alüminyum , bakır ve bu ikisinin alaşımlarının kullanılması uygun olur. Eyer karbondioksit yüksek basınçlarda oksijen ortamında su ile çözünürse, karbon asit e dayanıklı malzeme kullanılması uygun olur.
Karbondioksit gazının sıcaklık altında gazlaşmasından dolayı tüp ventilleri , eğer herhangi bir ısı kaynağı tüp içerisindeki karbondioksit basıncını maksimum müsaade edilebilir servis basıncının üzerine çıkarırsa , yırtılacak ve gazı tamamen dışarıya çıkaracak şekilde bir patlama / yırtılma diski ile donatılmıştır.
Karbondioksit gazının yaşamımızdaki yeri ;
Metal kaynağında inert bir örtü olarak ;
Demir peletleme ,pota yüzeylerinin sertleştirilmesi ;
Kurşun karbonat pigment üretiminde ;
Borularda kireç önleyici ,su arıtma ;
Çimento iyileştirmede , gübre olarak , duman efekti olarak ;
Hava yastığı , cankurtaran botlarının şişirilmesinde , torpido itici ;
Madenlerde patlayıcı yerine, patlayıcı maddelerin soğutulmasında ;
Aerosol ve yangın tüplerinde , yangın söndürme sistemlerinde ;
Tehlikeli sıvıların transferi , petrol çıkarmada ;
Fıçı bira ,cola gibi içeceklerde basmada ;
Dondurulmuş gıda ,meyve, sebze ve çiçek stoklaması / muhafazası ;
Çabuk bozulabilen maddelerde paketleme ve tazeliği koruma ;
Bira ,meşrubat,dondurma,süt,tereyağı,şarap,madensuyu,lastik üretiminde;
